Depresja to nie tylko problem dorosłych. Coraz częściej zauważa się ją również u dzieci i młodzieży. Chociaż okazjonalne smutki czy wahania nastroju są naturalną częścią dorastania, to utrzymujące się uczucie smutku, beznadziei i bezwartościowości może sygnalizować poważniejszy problem.
To, co wiemy już na pewno, to fakt, że zarówno dzieci spokojne, zamknięte w sobie i wycofane, jak i drażliwe, nierzadko wybuchowe, definiowane jako problematyczne i często kierowane do specjalistów w związku ze „złym zachowaniem”, mogą cierpieć z powodu depresji.
Objawy depresji
Rozpoznanie depresji u dzieci i młodzieży może być trudne, ponieważ objawy mogą być inne niż u dorosłych. Zamiast wyrażać smutek otwarcie, mogą przejawiać drażliwość, gniew lub wycofanie społeczne. Zmiany w apetycie, wzorach snu oraz w wynikach szkolnych mogą również być ostrzeżeniem. Ważne jest, aby rodzice, nauczyciele i opiekunowie zwracali uwagę na te subtelne sygnały i traktowali je poważnie.
Co jeszcze powinno zwrócić naszą uwagę?
- Permanentny smutek
- ograniczenie lub rezygnacja z zainteresowań i aktywności, które dotychczas sprawiały radość (anhedonia)
- zmiany w zakresie aktywności psychoruchowej – spowolnienie lub pobudzenie
- poczucie braku nadziei i sensu życia
- myśli autodestrukcyjne
- niskie poczucie własnej wartości
- nadmierne poczucie winy
- poczucie bezradności
- nawracające myśli o śmierci i samobójstwie
- spadek energii życiowej
Czy depresja jest zjawiskiem powszechnym?
Według najnowszych badań na kliniczną depresję cierpi 1% dzieci przedszkolnych powyżej 2-, 3-go roku życia, 2% w grupie dzieci 6-12 lat oraz do 20% w grupie młodzieńczej.
„Charakterystyczną cechą depresji okresu dzieciństwa i dojrzewania jest wysoki współczynnik współzachorowalności. Najczęściej z depresją współwystępują zaburzenia lękowe. 30-70% dzieci z depresją spełnia równocześnie kryteria diagnostyczne zaburzeń lękowych” – czytamy na forumprzeciwdepresji.pl
Czynniki ryzyka
Istnieje wiele czynników, które mogą powodować rozwój depresji u młodych ludzi. Genetyka, historia rodzinna, trauma i chroniczny stres są istotnymi czynnikami. Dodatkowo, zmiany hormonalne w okresie dojrzewania, presja szkolna, prześladowania oraz korzystanie z mediów społecznościowych mogą pogłębiać uczucia niewystarczalności i izolacji.
Jak depresja może wpływac na rozwój dziecka?
Depresja może mieć poważne konsekwencje dla rozwoju i samopoczucia dziecka. Może zakłócać wyniki szkolne, relacje społeczne i ogólną jakość życia. Pozostawiona bez leczenia, może zwiększyć ryzyko nadużywania substancji, samookaleczenia i samobójstwa. Wczesna interwencja jest kluczowa, aby złagodzić te ryzyka i zapobiec długoterminowym konsekwencjom.
Gdzie szukać pomocy?
Rodzice i opiekunowie odgrywają istotną rolę w wspieraniu dzieci i młodzieży borykających się z depresją. Otwarta komunikacja, akceptacja uczuć i zapewnienie bezpiecznej przestrzeni do wyrażania są kluczowe. Zachęcanie do zdrowych nawyków, takich jak regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta i odpowiedni sen, może również promować dobre samopoczucie emocjonalne.
Profesjonalna pomoc powinna być szukana, jeśli objawy utrzymują się lub zakłócają codzienne funkcjonowanie. Pediatrzy, terapeuci i doradcy szkolni mogą zaoferować ocenę, terapię i wsparcie dostosowane do indywidualnych potrzeb. Istotne jest zniwelowanie stygmatyzacji problemów zdrowia psychicznego i podkreślenie znaczenia szukania pomocy w razie potrzeby.
Rodzice i opiekunowie odgrywają istotną rolę w wspieraniu dzieci i młodzieży borykających się z depresją. Otwarta komunikacja, akceptacja uczuć i zapewnienie bezpiecznej przestrzeni do wyrażania są kluczowe. Zachęcanie do zdrowych nawyków, takich jak regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta i odpowiedni sen, może również promować dobre samopoczucie emocjonalne.
Profesjonalna pomoc powinna być szukana, jeśli objawy utrzymują się lub zakłócają codzienne funkcjonowanie. Pediatrzy, terapeuci i doradcy szkolni mogą zaoferować ocenę, terapię i wsparcie dostosowane do indywidualnych potrzeb. Istotne jest zniwelowanie stygmatyzacji problemów zdrowia psychicznego i podkreślenie znaczenia szukania pomocy w razie potrzeby.
